Johan Cruijff. Als voetballiefhebber uit Nederland maar ook daarbuiten kan je niet om Johan Cruijff heen. Als voetbalcoach ook niet. De beste en meest invloedrijke Nederlandse voetballer aller tijden. Voor mij ook de meest inspirerende. Daarom lijkt het mij mooi om op het bescheiden podium van deze website aandacht te besteden aan deze voetbalheld. Hoe? Door oefenvormen te delen, gebaseerd op spelprincipes van Cruijff.
De val van Oranje
Een beetje voetballiefhebber heeft toch inmiddels wel het boek ‘De val van Oranje’ van Pieter Zwart (VI) gelezen. Als je dat nog niet hebt gedaan, dringend advies: doe dit. Zwart beschrijft in zijn boek onder andere het ex-voetballerskartel in Nederland, het gebruik van data binnen voetbal en hoe de zogenaamde ‘Hollandse School’ weer zou kunnen herrijzen. De Hollandse School wordt door Zwart beschreven aan de hand van uitspraken van Johan Cruijff. Het gaat om de volgende uitspraken:
- Alles heeft te maken met meters, meer niet. Als ik de hele tuin moet verdedigen ben ik de slechtste, als ik dit stukje moet verdedigen ben ik de beste.
- Bij balverlies was de spits onze eerste verdediger en die instelling liep door het hele team.
- Als je een speler niet dekt, dan kan hij ook niet uit de dekking lopen.
- Een speelstijl waarin de breedtepass onacceptabel is.
- Het probleem begint al met het aanspelen van de backs.
- Dit heeft niets met positiespel te maken, omdat de 3e man niet aangespeeld kan worden.
- Als mijn aanvaller één-tegen-één komt zeg ik altijd: “Laat het hem lekker uitzoeken” Dan zeggen de spelers: “We moeten toch helpen?” Mijn antwoord is: ten eerste is de kans groot dat je in de weg loopt en bovendien trek je als tweede aanvaller een tweede verdediger mee en twee tegen twee is moeilijker dan éen tegen éen.
- Zet er één in de spits, maak er een tuttifrutti van.
- Vind de zwakke plek van je tegenstander en je hebt gewonnen.
Enkele van deze uitspraken kan je hier en hier vinden op beeld, tijdloze beelden. Als deze uitspraken omschrijven wat de voetbalvisie van Cruijff is (daar gaan we vanuit aangezien hij deze uitspraken zelf heeft gedaan), dan zouden we op basis van deze uitspraken oefenvormen kunnen gaan maken.
Spelprincipes
Maar hoe maak je van deze uitspraken nu oefenvormen? Hoe train je bijvoorbeeld tuttifrutti? Er is een tussenstap voor nodig: de uitspraken van Cruijff omzetten naar zogeheten spelprincipes. Het omzetten of vertalen van de uitspraken van Cruijff naar spelprincipes zou het volgende op kunnen leveren:
- Verdedig compact.
- Zet direct druk bij balverlies.
- Verdedig de zone.
- Kies diepte voor breedte.
- Bouw op door de as.
- Zoek de 3e man.
- Creëer één-tegen-één-situaties.
- Wissel van positie.
- Profiteer van zwaktes van de tegenstander.
Korte en (hopelijk) duidelijke spelprincipes, beginnend met werkwoorden. Nu de uitspraken zijn omgezet in spelprincipes, zijn we toe aan de volgende stap: de spelprincipes omzetten naar oefenvormen.
Simpel
Cruijff heeft natuurlijk in de top gewerkt, als speler en als trainer. Werken in de top betekent echter niet dat oefenvormen per definitie ingewikkeld zijn. Er is gelukkig geen lineair verband tussen het niveau waarop een team actief is en de complexiteit van oefeningen. Om het met Cruijff te zeggen: “Voetbal is simpel, het moeilijkste wat er echter is, is simpel voetballen.”
Veel oefeningen die gedaan worden bij profclubs, zijn ook voor amateurs goed te doen. Dus ook oefenvormen op basis van spelprincipes van Cruijff zijn uitvoerbaar voor amateurs. Géén revolutionaire methoden maar bruikbare vormen voor enthousiaste amateurtrainers. Let wel: de oefeningen maken van een kelderklasser geen Dream Team.
De aankomende tijd zal ik per geformuleerd spelprincipe één of meerdere oefenvormen delen. Overigens wil ik niet de suggestie wekken dat de oefenvormen die ik ga delen, zijn bedacht en/of uitgevoerd door Cruijff. Het zijn vormen die ik ben tegengekomen en soms heb aangepast of zelf heb bedacht. Team Jonk Football Development is de exclusieve licentiehouder van Cruyff Football.
Suggesties zijn altijd welkom!
‘Je gaat het pas zien als je het doorhebt’
