De website voetbalrotterdam.nl heeft de afgelopen maanden een serie interviews gepubliceerd met voetbaltrainers. De trainers hadden zich allen aangemeld voor de cursus UEFA A. Sommige trainers succesvol en dus toegelaten tot de cursus, anderen afgewezen en wanhopig in afwachting van een nieuwe mogelijkheid tot inschrijven.
De serie over de trainerscursus is afgesloten met een interview met de hoofddocent van de KNVB voor de UEFA A-cursus: Gert Aandewiel. Aandewiel beantwoordt in het interview enkele kritische vragen over de opleiding, waarbij vanzelfsprekend ook de kosten van de opleiding ter sprake komen. Want de kosten…daar blijven veel trainers tegenaan hikken.
Over de trainerscursussen heb ik me vaker kritisch uitgelaten: zowel over de kosten als over de inhoud van de cursussen. Zie onderaan dit artikel voor een overzicht. Ik keek uit naar het interview met Aandewiel.
Om positief te beginnen: er staat veel in het interview waarmee ik het eens kan zijn. Dat elke voetballer een goede trainer verdient bijvoorbeeld. Helemaal eens. Dat de KNVB ernaar streeft geen eenheidsworsten op te leiden, maar dat de persoonlijke denkwijze van trainers leidend is. Super! En dat er meer opleidingsplekken worden gecreëerd als er meer geschikte kandidaten zijn. Top! Met welke vragen bleef ik zitten? Of beter: welke kritische kanttekening wil ik plaatsen bij de reactie van Aandewiel?
Er zijn twee onderwerpen waar ik een kanttekening over wil plaatsen:
- Subsidiemogelijkheden
- De college-uren
Subsidiemogelijkheden
Aandewiel geeft in het interview aan dat er landen zijn waar subsidiemogelijkheden zijn voor trainerscursussen. Door deze subsidies kan de prijs worden gedrukt volgens Aandewiel. Dit hoor ik voor het eerst. Ik heb gelezen over de cursussen in bijvoorbeeld IJsland, waar cursussen nog niet de helft kosten in vergelijking met Nederland, maar nergens werd gerept over subsidies. In welke landen zijn die subsidiemogelijkheden er? Om welke bedragen gaat dit? Wanneer heeft de KNVB voor het laatst geprobeerd om subsidies te krijgen?
Lijkt mij dat eventuele subsidies te maken hebben met wetgeving en overheidsbeleid. En wetgeving en overheidsbeleid kan veranderen als er andere machthebbers zijn. Kan het de moeite waard zijn om nieuwe subsidiemogelijkheden te onderzoeken? Maar dit is niet het belangrijkste, dat zijn de college-uren.
De college-uren
De UEFA schrijft voor dat de cursus UEFA A uit minimaal 180 college-uren bestaat. Sommige landen bieden UEFA A ook daadwerkelijk aan voor het minimale aantal van 180 uren. De KNVB vult UEFA A echter met 450 college-uren. Daardoor kan de KNVB naar eigen zeggen, in vergelijking met andere bonden in het buitenland, meer onderwerpen dieper behandelen. Tevens zijn in Nederland de groepjes kleiner waardoor je meer individuele aandacht kan krijgen. Dat lijken mij twee valide argumenten voor een hogere prijssetting. Toch moeten we verder kijken dan deze argumenten.
Waarom kiest de KNVB er bewust voor om qua uren op tweeënhalf keer het minimaal aantal verplichte college-uren te gaan zitten? Het hoeft immers niet op de huidige manier met 450 college-uren. Een bond mag UEFA A ook in 180 college-uren aanbieden. De KNVB is ook met de andere cursussen scheutig met belasting qua uren: UEFA C kent een belasting van 260 uur. In het buitenland kun je dus sneller UEFA A halen dan in Nederland UEFA C.
Meer inhoud en meer aandacht impliceren ook dat we in Nederland trainers beter opleiden in vergelijking met het buitenland. En voor een beter product of betere dienst zijn consumenten doorgaans bereid meer te betalen. Maar het komt nu over alsof een in Nederland opgeleide trainer beter is opgeleid dan een in het buitenland opgeleide cursist met dezelfde licentie. Maar is dat zo? En hoe kan je dat meten? Zijn trainers uit Nederland gewilder dan trainers uit andere landen? Hebben wij een voorsprong? Kopiëren andere landen Nederland als het aankomt op het opleiden van trainers? Is het voetbal in Nederland beter?
Voordeel van de twijfel
Laten we de KNVB en Aandewiel het voordeel van de twijfel geven. We gaan er vanuit dat het waar is dat de opleiding in Nederland beter is dan de opleiding in het buitenland en dat hogere prijssetting dus gerechtvaardigd is. Trainers die worden opgeleid in Nederland genieten een betere opleiding doordat er meer onderwerpen breder worden besproken en er meer individuele aandacht is. Moet je daar als trainer dan per definitie blij mee zijn?
Voor het gevoel van trainers is het wellicht fijn als je weet: ik heb mijn opleiding in Nederland genoten, een (volgens de KNVB) toonaangevend land op het gebied van trainerscursussen. Het kan een gevoel geven van vertrouwen en dat je toegerust bent voor je taak. Er is echter een maar, want wanneer betaalt dat verschil zich uit? Wanneer heb je er voordeel van dat jij een cursus, bijvoorbeeld UEFA A, hebt gehaald in Nederland en niet Duitsland of Spanje? De eerst stap hiervoor is erkenning. De UEFA zal moeten erkennen dat cursussen in Nederland hoger staan aangeschreven en dat trainers beter worden opgeleid. Die erkenning is er op dit moment bij mijn weten niet. Een UEFA A is behaald in Duitsland is evenveel waard als een UEFA A in Nederland. De licentie is hetzelfde.
Concurrentie
Stel nu eens dat die erkenning er wel is. Wanneer heb je dan voordeel van behaalde trainerslicentie in Nederland? Dus nogmaals: wanneer betaalt zich dat verschil in genoten opleiding dan uit? Antwoord: op het moment dat je concurreert met cursisten die een opleiding in een ander land hebben gehaald. Als trainers in Europa strijden om dezelfde functies kan jij als trainer tegen een potentiële werkgever zeggen: ik heb mijn cursus in Nederland gehaald dus ik ben beter opgeleid. Dan ben je interessanter voor werkgevers.
Maar concurreren UEFA A-trainers met buitenlandse coaches? Of coaches die andere opleidingen hebben genoten bij de KNVB zoals UEFA B of C? Het antwoord lijkt mij nee. Het overgrote deel van de coaches in Nederland is en blijft amateur. Sommige trainers komen zelfs de provincie niet eens uit. Het zijn van voetbaltrainer is een parttime baan naast een reguliere baan. Een timmerman met UEFA C die de plaatselijke 4e-klasser traint, een leraar met UEFA A die in de 1e klasse werkt. Daar tref je geen internationale ambities aan. Ook jeugdtrainers bij bvo’s blijven meestal in Nederland werken.
De ambitie om in het buitenland te werken kom je, op enkele uitzonderingen na, amper tegen. Zelfs coaches in het bezit van de hoogste licentie, UEFA Pro, blijven in de meeste gevallen in Nederland werken. Dus de toegevoegde waarde van hoger opgeleid zijn dan buitenlandse trainers is er niet voor de meesten.
Tot slot
Ik begrijp heel goed het streven van de KNVB om trainers zo goed mogelijk op te leiden. Dat mag je ook verwachten van een bond. Maar dat hoeft niet op de huidige manier. De KNVB zou er naar mijn mening verstandig aan doen de leden eens te raadplegen over deze manier van opleiden. Door een bewuste keuze voor meer college-uren dan noodzakelijk wordt de prijs onnodig opgedreven. En door de hoge prijs haken potentiële deelnemers om financiële redenen af. En door het afhaken van potentiële deelnemers stokt de ontwikkeling van het Nederlandse trainersgilde.
Dat je waar krijgt voor je geld, zoals Aandewiel aangeeft, is niet wat ik betwist. Het kan prima zo zijn dat je waar krijgt voor je geld met UEFA A. De vraag is ook niet of je waar krijgt voor je geld, de vraag moet zijn of je met minder af zou kunnen. Dat gevoel had ik persoonlijk al heel erg met UEFA C. Als je wat je leert afzet tegen het aantal geïnvesteerde uren, slaat de balans negatief uit. Leren doe je wel, maar het kan gewoon in minder uren. Je kan nog van alles bij de cursus aanbieden waardoor de prijs hoger komt te liggen maar is dat noodzakelijk?
De KNVB wil mij doen geloven dat ik een Ferrari koop terwijl ik het prima met een Peugeot kan en mag doen. En zodra ik met mijn vermeende Ferrari naar het buitenland ga wordt ie niet als Ferrari gezien maar als een Peugeot. Dat is het gevoel dat bij mij blijft hangen. Of een vergelijking vanuit het onderwijs: in het buitenland kan ik in anderhalf jaar een in Nederland erkend hbo-diploma halen waar ik in Nederland vier jaar over moet doen. En het diploma is hetzelfde.
Zie hier voor een overzicht van mijn eerdere artikelen over de trainerscursussen:
haha, wat een joke dat verhaal met ‘kwalitatief’ beste opleiding. wel herkenbaar want zegt KNVB al decania.
Mooi man kom je aanwapperen met je UEFA-A in Afrika, staan alle Serven, Portugezen en Spanjaarden in 8 rijen voor je met een Pro diploma.
Opleiden in je eigen vizie ?? Het ‘protocol’ training geven pakt je al aan als je de hesjes te vroeg uitdeeld.
Als laatste: het gaat niet om de kosten, het gaat om de restricties in toelating. Uefa Pro: ieder jaar <10 personen waarvan je steeds minimaal 6 kan traceren met direkte lijntjes naar beoordelingscomissie, VVON leiding, commissie mijnans link.
Goed werk Eduard !