Versnelde trainerscursus

“De dag die je wist dat zou komen is eindelijk hier.” Een zin uit het onvolprezen Koningslied van John Ewbank. Vandaag de dag weer een uiterst actuele frase want Wesley Sneijder heeft een aanbod gekregen van de KNVB om een versnelde trainerscursus te doen: Coach Betaald Voetbal, de hoogst haalbare licentie binnen het voetbal. Wie had dat gedacht? Nou, iedereen die voetbal enigszins volgt had dit kunnen zien aankomen lijkt me.

Vooropgesteld: ik gun Sneijder van harte dit prachtige aanbod van de KNVB, zoals ik het ook andere ex-internationals niet misgun om een versnelde cursus te mogen doen. Toch heb ik hier ernstige twijfels bij.

De voorbeelden van privileges voor ex-internationals zijn eindeloos, om enkele op te sommen:

• Maatwerk op de trainerscursus voor Jaap Stam i.v.m. de alom gevreesde ‘klaslokaalangst’
• Hedwiges Maduro die 11 dagen na het beëindigen van een profcarrière een functie krijgt als assistent bij Jong Oranje, over een trainerscursus wordt überhaupt niet gerept
• Net als Sneijder heeft Rafael van der Vaart kennelijk ook een aanbod gekregen van de KNVB voor een versnelde cursus

Het gaat van generatie op generatie en is zeker niet van deze tijd alleen. Het is een erfenis van niemand minder dan Johan Cruijff.

Competenties
Hoe meer ik erover nadenk, hoe vreemder ik het vind. Waarom? Omdat het zijn van trainer/coach iets heel anders is dan het zijn van voetballer, dat ten eerste. En niet een klein beetje anders, maar het zijn van trainer/coach is echt een heel andere tak van sport dan het zijn van voetballer. Er worden totaal andere competenties gevraagd voor beide professies.

In het kort: als voetballer speel je vanzelfsprekend voetbal, je ondergaat de training, probeert fit te blijven en je wil vooral zoveel mogelijk wedstrijden spelen. Het vak van trainer/coach raakt heel andere aspecten met bijvoorbeeld didactische-, pedagogische- en managementvaardigheden om eens wat te noemen. Daarnaast is er uiteraard de trainingsvoorbereiding en het geven van training. De beroepen zijn niet te vergelijken met elkaar. Er is geen enkele indicatie om aan te nemen dat iemand die goed kan voetballen, ook een goede trainer/coach zal worden.

Gewone stervelingen als u en ik die een carrière als voetbaltrainer ambiëren, doen een cursus bij de KNVB voor pupillen- en/of jeugdtrainer. Daarna wellicht UEFA C, -B, misschien nog -A en ten slotte UEFA PRO.

Ter informatie: de toelatingseisen voor bijvoorbeeld UEFA A. Plus een toelatingsgesprek.

Op basis van de toelatingseisen kun je concluderen dat de KNVB toelating niet lichtzinnig opvat. Valt iets voor te zeggen. Tenzij je echter ex-international bent. Dan kan in sommige gevallen ingestroomd worden op UEFA PRO-niveau en ook nog versneld. Waarom? Klaarblijkelijk omdat de ex-international heel goed kon voetballen. Wellicht in de hoop dat Sneijder een speler tot nieuwe Sneijder kan laten ontwikkelen?

Het is aannemelijk dat de ex-internationals gedurende hun eigen spelerscarrière niet tot weinig zelf training hebben gegeven. Daarvoor zal simpelweg de tijd ontbreken. Dat is een gemis voor de ex-prof in het trainersvak waarin ervaring en vlieguren wenselijk en noodzakelijk zijn.

Mag ik opmerken dat Sneijder op z’n 34^e t.o.v. sommige andere trainers in Nederland misschien wel 20 jaar minder trainerservaring heeft?

Ik begrijp best dat een ex-international een streepje voor heeft. Het is ook mooi dat grote spelers behouden blijven voor de sport. Dat hoeft helemaal niet erg te zijn. Als Sneijder voor een groep voetballers staat, of boer Harms uit Plaggehutterveen, dan begrijp ik best dat Sneijder in eerste instantie meer geloofwaardigheid heeft. Toch kun je als trainer/coach niet eeuwig teren op je spelerscarrière. Uiteindelijk gaat het om inhoud en zijn spelers echt wel in staat om door een spelerscarrière heen te prikken na verloop van tijd. Dat hebben Ruud Gullit en Marco van Basten ook moeten concluderen.

Waarom zou de wereldkampioen all-you-can-eat een goede restaurantmanager zijn? Is een excellente matroos ook een goede kapitein? Zo kunnen we nog een tijdje doorgaan met vergelijken; vertaal het aanbod van de KNVB aan Sneijder naar het bedrijfsleven en je ziet hoe absurd het is. Mijn veronderstelling is nee, een matroos is niet per definitie een goede kapitein. Het kan natuurlijk wél: Sneijder zou een heel goede trainer kunnen worden. Maar dat ex-internationals dergelijke kansen krijgen of zelfs claimen is buiten proportie en een diskwalificatie van het vak.

Privileges
Ten tweede: als de KNVB dan toch begint met privileges, waarom trekt de bond dit dan niet breder? Waarom is een versnelde cursus alleen beschikbaar voor deelnemers die zelf heel goed kon voetballen? Waarom maakt juist alleen het aspect van zelf de sport goed beheersen dit mogelijk? Terwijl voor het vak van trainer/coach dus andere competenties gevraagd worden.

In dit licht bezien zou de KNVB, vind ik, eens moeten overwegen om privileges aan te bieden aan belangstellenden die uitblinken in, of opgeleid zijn op gebieden die voor een coach écht belangrijk zijn. Bijvoorbeeld voor mensen met een lesbevoegdheid in het onderwijs, mensen met jarenlange managementervaring, jongerenwerkers, pedagogisch geschoolde professionals, mensen met een afgeronde HR-opleiding, mensen die jarenlang jeugdtrainer zijn en vul gerust zelf verder aan. Privileges zouden versnelde cursussen kunnen zijn, vrijstellingen of verhoogde instroming.

Als de privileges niet worden afgeschaft, óf toegankelijk worden gemaakt voor een breder publiek, blijft het oud-profvoetballerskartel in stand. Voor wie nog niet weet wat het kartel is, beveel ik van harte ‘De val van Oranje’ aan. Het trainerspotentieel van Nederland wordt op de huidige manier, in mijn ogen, niet volledig benut.

De meest capabele mensen zouden de beste kansen moeten krijgen en ik heb geen reden om aan te nemen dat dat nu het geval is. En dat is jammer.

Binnenkort zult u hoogstwaarschijnlijk lezen dat Sneijder assistent wordt van Ronald Koeman…

Lees ook mijn blog over de cursus UEFA C.