Vanaf het seizoen 2023/24 verandert er iets aan de opleidingen voor voetbalcoaches van de KNVB. De UEFA wil de opleidingen op Europees niveau namelijk beter op elkaar laten aansluiten. Onderstaande infographic is hierover te vinden op de site van de KNVB. De opleidingen worden nu Voetbalcoach 1 t/m 5 genoemd zoals te zien is.
Waar in de oude situatie (rechterzijde infographic) de waardering van de UEFA samenviel met de naam van de opleidingen van de KNVB (UEFA A heeft een A-waardering, B een B-waardering etc.), is dat in de nieuwe situatie niet meer zo. De UEFA kent de opleiding UEFA C (in de nieuwe piramide Voetbalcoach 2) namelijk een B-waardering toe en UEFA B (in de nieuwe situatie Voetbalcoach 3) een UEFA A-waardering.
Conform deze waardering zegt de UEFA dus eigenlijk dat na het volgen van Voetbalcoach 3 een coach UEFA Pro (in de nieuwe situatie Voetbalcoach 5) kan volgen. Die vlieger gaat echter niet op in Nederland waar de KNVB een extra opleiding in het leven heeft geroepen: Voetbalcoach 4. Deze opleiding zit vanzelfsprekend tussen Voetbalcoach 3 en 5 in maar kent geen UEFA-waardering. Logisch aangezien de UEFA de A-waardering al geeft voor Voetbalcoach 3. Maar ook logisch om opleiding aan te bieden zonder UEFA-waardering?
Dat de UEFA de opleidingen in Nederland hoger waardeert dan in andere landen is op basis van de studielast overigens niet vreemd. De UEFA schreef immers voor dat UEFA A een studielast moet hebben van minimaal 180 uren. De KNVB gaf de UEFA A-cursus een studielast van liefst 450 uren. Voor UEFA C is de minimale studielast 60 uur en voor UEFA B 120 uur. De KNVB gaf de Nederlandse UEFA C een studielast van 180 uur. Met andere woorden: qua studielast zijn de opleidingen in Nederland zwaarder, dat zegt overigens nog niets over de inhoud van de opleiding.
Vragen
De veranderingen in de piramide roepen enkele vragen op:
- Waarom kiest de KNVB ervoor een opleiding aan te bieden zonder UEFA-waardering?
- De KNVB had ervoor kunnen kiezen een piramide samen te stellen zonder VC4, waarom is daar niet voor gekozen?
- Is de opleiding Voetbalcoach 4 ‘gewoon’ wat voorheen UEFA A was?
- Het lijkt alsof er met VC4 een onnodige barrière opgeworpen wordt, de opleiding had er namelijk niet hoeven zijn. Kan de KNVB de toegevoegde waarde zien van een piramide zonder onnodige of in ieder geval met minder barrières maar ook met kwaliteit, zoals bijvoorbeeld in IJsland?
- Met de Nederlandse opleidingen heb je meer bevoegdheid in het buitenland. Wat is de toegevoegde waarde als je niet concurreert met buitenlandse coaches? De meeste coaches blijven immers in Nederland werken?
- Word je in het buitenland toegelaten tot VC5 als je in Nederland VC3 hebt gehaald?
Deze vragen heb ik voorgelegd aan de KNVB. Het antwoord luidt (samengevat): zie de Q&A.
Een poging dan om antwoorden te vinden op basis van de informatie in de Q&A:
- ‘De opleiding Voetbalcoach 4 kent geen UEFA-waardering maar is vooral een belangrijke stap naar de hoogste trede in de piramide’, aldus het videofragment op de site. Daar moeten we het kennelijk mee doen als is dat natuurlijk geen bevredigende onderbouwing. Het is een bewuste keuze, niet noodzakelijk.
- Hierop vind ik geen antwoord.
- Ja, VC 4 is wat voorheen UEFA A was, na de zomerperiode meer informatie op de site.
- Hierop vind ik geen antwoord.
- Een echt inhoudelijk antwoord vind ik niet. Zolang je niet concurreert met buitenlandse coaches heb je niets aan een hogere waardering in het buitenland. Dat geldt voor het overgrote deel van de in Nederland opgeleide coach. Een coach met Voetbalcoach 2 of -3 is immers gewoon een liefhebbende amateur op maximaal 2e-klasse niveau. Omgekeerd is dit ook niet in je voordeel aangezien je UEFA C uit het buitenland geen UEFA C-licentie geeft in Nederland. Dan zal je dus nog een opleiding moeten doen in Nederland. Het is dus minder aantrekkelijk geworden in het buitenland voor UEFA A, -B of -C te gaan.
- Hier vind ik geen duidelijk antwoord op. In theorie zou dit moeten kunnen lijkt het met een UEFA crossborder-formulier. Voetbalcoach 3 kent immers een A-waardering en met A zou je doorkunnen naar Pro.
Conclusies:
- Als je lekker in Nederland blijft coachen verandert er eigenlijk niets. Nederland blijft het duurste land om trainer te worden met de hoogste studielast. Inhoudelijk blijven de opleidingen hetzelfde.
- Heb je een opleiding in het buitenland gedaan dan zal je in Nederland alsnog aan de bak moeten aangezien de opleiding lager wordt gewaardeerd. Met een buitenlandse UEFA B krijg je een Voetbalcoach 2 licentie in Nederland. Dat is dus nadelig.
- In theorie zou je Voetbalcoach 4 in Nederland kunnen overslaan en Voetbalcoach 5 / UEFA Pro na je Voetbalcoach 3 (gehaald in Nederland) in het buitenland kunnen gaan doen. Dat kan een voordeel zijn. Al blijft het wel bijzonder dat je hiervoor toestemming moet hebben van de KNVB gezien het vrije verkeer binnen de EU.
Oude wijn in nieuwe zakken dus. Ik blijf met één vraag zitten: wanneer gaan de echte noodzakelijke, radicale veranderingen komen waarmee een groter trainerspotentieel in Nederland benut kan worden? Lagere studielast en prijs, betere inhoud! Moeilijker is het niet.
Vragen en reacties zijn welkom!
De VVON heb ik ook om een reactie gevraagd maar de vakbond heeft tijd nodig voor intern overleg alvorens met een reactie te kunnen komen.
